Begin 2014 was er het idee om 100 jaar Eerste Wereldoorlog te herdenken. Het mocht niet gewoon een viering zijn. Het moest iets worden dat geregeld de aandacht vestigde op de gruwel van 1914-1918.
Daarom besliste het toenmalige gemeentebestuur, in samenwerking met de Heemkundige kring Ham, om in Oostham een evocatie van een oorlogskerkhof neer te zetten. Heemkunde Ham publiceerde een boek “Ham tijdens Wereldoorlog I”, waarin alle slachtoffers met hun verhaal werden opgenomen. Diezelfde namen werden mede dankzij de inzet van Heemkunde Ham verankerd op plaatjes met een QR-code. Ieder plaatje kreeg zijn wit kruis in het oorlogskerkhof. Via de QR-code kon men het verhaal lezen achter de naam.
De locatie van de evocatie was goed gekozen: aan het drukke kruispunt in Oostham aan de kerk, dichtbij het monumentenpark. Iedereen die er voorbij reed, merkte de kruisjes op. Veel mensen parkeerden aan de kerk om deze kruisjes van dichtbij te gaan bekijken.
Tal van randactiviteiten werden georganiseerd om dit kerkhof nog meer zichtbaar te maken. Cultuuruitstappen in het kader van 1914-1918, de Open Straatdag werd georganiseerd rond de kerk van Oostham … Hoogtepunt was de 11 novemberviering. Samen met de organisatoren van de kindervieringen werd er een eucharistie op maat van de kinderen van gemaakt. De kerk zat afgeladen vol.
De kinderen zullen die kruisjes nooit vergeten. Ieder kind mocht een gekleurde margriet aan een kruisje plaatsen. Het verhaal van Mathilde Paukens werd aan de kinderen (en uiteraard ook aan alle andere aanwezigen) in de viering verteld. Ze kregen het verhaal van de Grote Oorlog mee. De kinderen overhandigden daarna een witte margriet aan de aanwezige militairen tijdens een verhaal van verzoening en vrede.
